Nếu bạn từng không cưỡng lại được sự trào lộng và hài hước của cuốn tiểu thuyết Ông trăm tuổi trèo qua cửa sổ và biến mất của nhà văn Jonas Jonasson thì bạn cũng khó cưỡng lại được bộ phim cùng tên của đạo diễn Felix Herngren.


Ông già 100 tuổi bắt đầu cuộc phiêu lưu - Ảnh tư liệu

Ở vào tuổi 100 người ta còn làm được gì? Tự chủ được vấn đề vệ sinh đã là may mắn. Không bị đánh mất trí nhớ đã là tuyệt vời.

Nhưng cụ ông Allan Karlsson, người chuẩn bị kỷ niệm sinh nhật 100 tuổi, thì chuẩn bị cho một cuộc phiêu lưu mới, một cuộc phiêu lưu khiến cả nước Thụy Điển phải... dậy sóng, còn một băng nhóm tội phạm thì thất điên bát đảo vì hành tung bí ẩn, thoắt ẩn thoắt hiện của cụ.

Làm sao cụ Allan làm được điều đó ở tuổi 100? Nhưng nếu đã đọc và xem bộ phim cùng tên này, bạn sẽ thấy những điều cụ làm được hoàn toàn hợp lý, bởi cuộc đời luôn có những tình cờ, ngẫu nhiên và phép lạ, và cũng bởi cụ đã sống qua một thế kỷ chinh chiến và phiêu lưu trên khắp thế giới, chứng kiến và tham dự vào nhiều cột mốc của lịch sử thế giới.

Như cụ nói: “Cuộc đời sẽ dẫn dắt ta từ cái này tới cái kia. Làm sao biết được cái nào tốt hơn cái nào. Phải thử mới biết được”.

Phải thử mới biết được. Đó là triết lý sống của cụ Allan. Và không bao giờ quá muộn để làm lại từ đầu. Vì thế mà lúc các cô nhân viên của nhà dưỡng lão cụ đang ở những năm cuối đời chuẩn bị long trọng kỷ niệm 100 năm sinh nhật cho cụ, cụ Allan bèn trèo qua cửa sổ (dù ở tuổi của cụ là một sự nỗ lực lớn) và biến mất không tăm hơi.

Và cuộc phiêu lưu không tưởng của cụ già trăm tuổi bắt đầu. Ở bến xe buýt, cụ mua chiếc vé rẻ nhất với số tiền còn lại trong túi, đến một điểm bất kỳ. Trong lúc ngồi chờ xe buýt đến, có một gã thanh niên mặt mũi bặm trợn nhờ cụ trông một cái vali để đi vệ sinh. Xe buýt tới mà không thấy gã thanh niên đâu, cụ đành xách luôn cái vali lên xe buýt.

Sự náo loạn bắt đầu. Từ những người có trách nhiệm chăm sóc cụ ở nhà dưỡng lão, chính quyền sở tại và thậm chí cả đất nước Thụy Điển đều quan tâm sự biến mất của cụ đến một băng nhóm tội phạm truy lùng cụ vì chiếc vali có chứa 50 triệu crown mà cụ vô tình xách theo.

Nhưng trăm lần như một, các cuộc tìm kiếm và truy lùng cụ từ cả hai phía đều... chậm hơn cụ một bước, và hầu hết cụ đều thoát hiểm trong đường tơ kẽ tóc vì sự ngẫu nhiên và phép lạ của số phận. Nhưng nói thế thì hơi phủ nhận trí thông minh siêu việt, khả năng phán đoán và xử lý tình huống của cụ Allan... Bởi cùng song hành với hành trình rượt đuổi kiểu “mèo vờn chuột” là những hồi ức gần một thế kỷ của cụ. Và ta thấy cuộc đời của cụ quả thật đáng sống.

Một cuộc đời của kẻ thích phiêu lưu và tự tạo ra phép lạ cho mình. Một cuộc đời đưa cụ từ một trại giáo dưỡng cho trẻ vị thành niên có dấu hiệu... tâm thần (chế tạo chất nổ) đến những cuộc hành trình khắp thế giới.

Từ Chiến tranh thế giới thứ nhất, cuộc nội chiến ở Tây Ban Nha đến Chiến tranh thế giới thứ hai và cuộc chiến tranh lạnh giữa Liên Xô và Mỹ sau đó, Allan đều được chứng kiến, thậm chí tham dự và trở thành một phần của lịch sử trong những tình huống tréo ngoe nhất.

Cụ làm bạn với vua Tây Ban Nha, tổng thống Mỹ Truman đến Stalin của Liên Xô với những trải nghiệm không lấy gì làm vinh dự, nhưng đôi lúc nó lại đưa cụ đến những cuộc phiêu lưu mới.

Và kết thúc chuyến phiêu lưu cuối cùng ở tuổi 100 là lúc cụ đúc kết: “Trên đời này có nhiều người hét vào mặt tôi rồi, từ lũ chỉ huy đến bọn độc tài. Người hét vào mặt tôi đầu tiên là mẹ tôi. Lúc đó tôi cũng hét. Đó là điều đầu tiên mà bọn sơ sinh hay làm”.

Cấu trúc của bộ phim bám sát nguyên bản cuốn tiểu thuyết, bởi chất liệu dày đặc và trí tưởng tượng của nhà văn Jonas Jonasson dường như không cần đạo diễn phải dụng công thêm.

Ngược lại là đằng khác, cuốn tiểu thuyết dày 500 trang (đã có bản dịch tiếng Việt của Phạm Hải Anh - NXB Trẻ) như thôi miên người đọc có đủ nguyên liệu cho một loạt phim truyền hình dài tập, được đạo diễn đồng hương Felix Herngren gói gọn trong chưa đầy hai giờ nên tất nhiên không tải hết được và lược bỏ nhiều chi tiết quan trọng.

Tuy nhiên, chất trào lộng, sự hài hước - hai yếu tố quan trọng làm nên thành công của cuốn tiểu thuyết - được giữ nguyên trong bộ phim.

Sự đóng góp của công nghệ CGI (mô phỏng hình ảnh bằng máy tính) là điểm cộng giúp phim thành công về mặt hình ảnh, nhất là những đại cảnh hay tái hiện các nhân vật lịch sử trong phim.

Diễn xuất của nam diễn viên người Thụy Điển Robert Gustafsson cũng gây bất ngờ lớn. Dù mới ngoài 50 tuổi nhưng anh đảm trách nhân vật Allan xuyên suốt bộ phim, từ hóa trang thành cụ Allan ở tuổi 100 đến những cảnh hồi tưởng Allan ở tuổi 20, 30, 40.

Hóa trang và kỹ xảo CGI có thể làm Robert Gustafsson già thêm 50 tuổi hay trẻ đi vài chục tuổi ở mặt hình thức, nhưng chỉ có tài năng và tình yêu lớn với nhân vật mới giúp diễn viên này chuyển tải được tinh thần phiêu lưu bất diệt của cụ Allan lên màn ảnh!

Cả phim và sách đều thành công lớn

Cuốn tiểu thuyết Ông trăm tuổi trèo qua cửa sổ và biến mất ra mắt vào năm 2010, trở thành hiện tượng toàn cầu với gần 6 triệu bản được bán ra và dịch ra khoảng 40 thứ tiếng. Bộ phim cùng tên cũng thành công lớn, lập kỷ lục doanh thu tại Thụy Điển và bán cho 40 thị trường quốc tế khác, đạt doanh thu 50 triệu USD, trở thành bộ phim Thụy Điển ăn khách thứ ba mọi thời chỉ sau hai tập phim Cô gái có hình xăm rồng và Cô gái chơi với lửa cũng được chuyển thể từ bộ tiểu thuyết nổi tiếng của nước này.